Propolis Nedir?

Balın, arıların yaptığı tek şey olmadığını biliyor musunuz? Arılar ayrıca iğne yapraklı ağaçlar ve/veya sürekli yeşil ağaçların yapraklarında ki saptan ve ağaç gövdesi akıntılarından reçine vb malzemeler ile propolis adı verilen bir bileşik de üretir (Ağaçların faydaları). Saplardan aldıkları malzeme, kendi akıntıları ve balmumu birleştiğinde, kovanlarını oluşturmak, korumak ve delikleri kaplamak için kullanılan yapışkan, yeşilimsi kahverengi “arı tutkalı” olarak adlandırılan bir ürün oluştururlar.

Ayrıca kovanın iç yüzeyini pürüzsüzleştirmek, kovanın iç sıcaklığını korumak, kovanın yıpranmasını ve istilacı diğer arı türleri veya canlıları önlemek için kullanılır. Ayrıca, kovan duvarını sertleştirir ve aseptik bir iç ortama katkıda bulunur. Propolisin ısıtılması yumuşamasına ve yapışkan hale gelmesine sebep olur. Aynı zamanda hoş bir kokuya sahiptir.

Lütfen okuyunuz: Arıların Doğaya ve İnsanlara Faydaları Nelerdir?

Propolisin İçeriği Nedir? İçindekiler Nelerdir?

Propolisin içeriği, arıların bulunduğu yere, hangi ağaçlara ve çiçeklere erişebileceklerine, mevsimden mevsime ve hatta kovandan kovana bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Örneğin, Türkiye’nin Anzer yaylasından gelen propolis, Brezilya’nın yağmur ormanları arı kovanlarından gelen propolis ile aynı kimyasal yapıya sahip olmayacaktır. Bu, araştırmacıların sağlık yararları hakkında genel sonuçlara varmalarını zorlaştırabilir. Çünkü her iki bölgeden elde edilen bal nasıl farklı ise, propoliste farklı olacak ve etkileri de o denli fark içerecektir.

İşçi arılar, normal kaynaklardan elde edilemediği veya daha zor olduğu durumlarda, insan üretimi çeşitli doldurucu bileşiklerini bile toplayabirliler. Propolisin özellikleri, her bir kovan tarafından kullanılan besin kaynaklarına bağlıdır; bu nedenle, bir kovanın propolisinde bulunabilecek herhangi bir potansiyel tıbbi özellik, bir başkasının veya hatta aynı kovandaki başka bir örnekte bulunmayabilir.

Propolisin genel bileşimi reçine, balmumu, essensiyal ve aromatik yağlar, polen ve organik madde olarak bilinmekle beraber. Propoliste bulunan maddelerin kimyasal olarak Flavonoidler, Hidroksiflavonlar, Hidroksiflavononlar, Kalkonlar, Benzoik asit ve türevleri, Asitler, Esterler, Bezaldehit türevleri, Sinamil alkol, Sinamik asit ve türevleri, Diğer asit ve türevleri, Alkoller, Ketonlar, Fenoller ve Heteroaromatik bileşikler, Terpen ve Sekuterpen alkol ve türevleri, Sekuterpen ve triterpen hidrokarbonlar, Alifatik hidrokarbonlar, Mineraller, Steroller ve steroid hidrokarbonlar, Şekerler, Aminoasitler şeklinde ifade edilebilir. Bu maddelerin sayısı yüzlerce olmakla beraber ana olarak bunlar sayılabilir.

Propolis Faydaları Nelerdir?

1 – Bakterileri ve Virüsleri Öldürür

Arılar, zararlı parazitlerin yayılmasını engellemek için propolis ile kovan deliklerini ve sıkıntılı noktaları örterek kovanı bakterilerden korurlar.

Propolisin, ağız yoluyla veya cilt üzerinde kullanıldığında zararlı bakterileri, virüsleri, mantarları ve parazitleri öldürebilir. Fareler üzerinde yapılan bir çalışmada, propolisin, antibiyotik, antifungal ve antiviral ilaçların aktivitesini arttırtığı görümüştür. Propolis, mikropların kendi kopyalarını alma ve büyüme yeteneklerini kısıtlayarak ortadan kaldırabilir.

Arılar hakkında diğer yazılarımız:

Arıları kurtarmak için 15 bitki
Arı Koridoru: Tozlaşma Yapan Arılar ve Böcekler için Bahçe
Çiçekte Uyuyan Arılar!
Bal Arısı Gibi Konuşabileceğiz
Arılar ve Balıklar Birbirleriyle Konuşabiliyor!

2 – Bir Antioksidandır

Yapılan birkaç çalışma, propolisin antioksidan yararlarını ortaya çıkartmıştır. Arı propolisindeki antioksidanlar, bitki maddelerinin ve bitkilerin kendilerinin metabolizmasından gelir.

3 – Tip 2 Diyabete Yardımcı Olabilir

Bazı insan ve hayvan çalışmalarına göre Propolisin, Tip 2 diyabette yüksek kan şekeri seviyelerini düşürebilir ve kan şekeri kontrolünü iyileştirerek kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.

4 – Maya ve Mantar Enfeksiyonlarıyla Mücadele Eder

Propolisin, mantar enfeksiyonlarını ve diğer mantarların vücutta koloni oluşturma yeteneklerini engelleyerek savaştığı tespit edilmiştir.

5 – Propolis tansiyonu Düşürebilir

Propolisin kan basıncını hafifçe düşürdüğü, yüksek tansiyona neden olan bir enzimi (tirozin hidroksilaz gibi) bloke ederek kalp hasarını önlediği deneylerle tespit edilmiş.

6 – Alerjilere Yardımcı Olabilir

Mevsimsel alerji, astım ve egzama önde gelen alerjik rahatsızlıklardır. Deney hayvanlarıyla yapılan bir çalışmada propolisin histamin salınımını bloke ettiği ve alerjik sinüs semptomlarını hafiflettiği tespit edilmiş.

7 – Bademcik (tonsillit) iltihabına iyi gelir

Antienflamatuar (iltihap karşıtı), antibakteriyel ve antiviral özelliklere sahiptir. Propolisin topikal uygulanması, bademcik iltihabının rahatsızlığını ve şişmesini kolaylaştırabilir.

8- Yaraları İyileştirmeye Yardımcı Olabilir

Propolisin takviyesi cilt hücrelerinin büyümesini artırarak yara iyileşmesini artırabilmektedir. Bu sayede daha kısa zamanda yaraların ortadan kalkması sağlanabilir.

9- Kemik Sağlığını Artırabilir

Propolis, özellikle yaralanma sonrası kemik yoğunluğunu artırarak kemikleri güçlendirebilir ve sağlıklı tutabilir. Sıçanlar üzerinde yapılan bir çalışmada propolisin aktif bir bileşeni yeni kemik oluşumunu arttırdığı tedpit edilmiş. Benzer etkinin insanlarda da görüleceği büyük bir beklenti., bilimsel çalışmaların bunu ortaya koymasını bekliyoruz.

10- Propolis karaciğeri Koruyabilir

Karaciğeri alkolün yol açtığı yaralanmalardan koruyabilir ve karaciğerde iz oluşmasını önleyerek karaciğer hastalığı riskini azaltabilir.

Propolis Nasıl Kullanılır?

Yaşanılan sağlık sıkıntısı veya kişisel diğer ihtiyacımıza göre ağız yoluyla çiğneyerek veya vücudumuza sürerek ham halde kullanılabilir. Ancak bir sağlıkçıdan, öncelikle bir doktordan bilgi almakta fayda var. En kolay kullanımı ise piyasada propolisin kullanılmasıyla elde edilen damla, diş macunu vb. ürünlerin uygun şekilde tüketilmesiyle olmalıdır.

Kaynak: The Benefits and Uses of Propolis – 11 Bee Propolis Benefits + Dosage, Side Effects – Honey, Propolis, and Royal Jelly: A Comprehensive Review of Their Biological Actions and Health Benefits – Propolis (TAB) – Determination of Chemical Composition of Turkish Propolis – From Pharyngitis to Cold Sores: 19 Amazing Proven Ways To Use Bee Propolis –