Plastiğin Çevreye ve Canlılara Zararları Nelerdir? Plastik Kirliliği Nedir?

Plastik!

Plastiğin zararları nelerdir?” sorusuna cevap bulabilmek için ilk önce “Plastik nedir” sorusuna yanıt vermemiz daha doğru olacaktır.

Plastikten yapılmış çeşitli ev eşyaları
Plastikten yapılmış çeşitli ev eşyaları

1855 yılında Alexander Parkes ilk insan yapımı plastiği buldu ve ardından 1866 yılında ise John Wesley Hyatt ilk endüstriyel plastiği üretmeyi başardı. O zamandan günümüze kadar gelindiğinde hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelen bir madde oldu plastik. Günlük yaşantımızda kullandığımız bir çok şey plastikten yapılıyor artık. Alışveriş poşetleri, pet şişeler, temizlik malzemeleri, kıyafetler, takılar, cep telefonları, oyuncaklar ve binlerce saymakla bitiremeyeceğimiz gereçler.

Plastik nedir?

Peki “Plastik nedir?” sorusuna nasıl bir cevap verebiliriz basit olarak; karbon(C), hidrojen(H), oksijen(O), azot(N) ve diğer organik yada inorganik elementlerin kimyasal bir karışımı diyebiliriz. Hammaddesi nedir diye sorarsak eğer o da severek üretip tükettiğimiz petrolden başka bir şey değil. Üretilen petrolün %4’lük kısmı plastik üretimi için kullanılmaktaymış ve bu gerçekten müthiş bir miktar (1). Bunun sebebi ise plastiğin gerçekten çok işlevsel ve kolay işlenebilir bir madde olması. Yeni teknolojiler ile de daha da değerli ve kullanım yaygınlığı artan bir duruma geldi. Fakat üretilen bu milyarlarca farklı plastik parçası tüketim sonrası ne oluyor acaba! Organik madde yoğunluğu çok fazla olmasına rağmen 100 yıl gibi bir sürede ayrışabilen bu madde doğadan nasıl uzak tutuluyor yada? Evet tutulmuyor aslında ve biz onu doğayla beraber seviyoruz muhtemelen, çünkü baktığımız her yerde onlardan çok fazla miktarda olduğunu fark etmemiz zor değil. Bizim gibi hayvanlarda bunun farkına varmışlar ve onlara zararı bizden daha fazla olduğu açıkça ortaya çıkıyor.

Midway mercan adası
Midway mercan adası

Plastiğin Zararları üzerine canlı örnek: Midway Mercan Adası

Büyük Okyanusun, Asya ve Kuzey Amerika arasında kalan kısmında yer ala Midway Mercan Adası‘na bir grup arkadaşıyla giden fotoğraf sanatçısı Chris Jordan bize çok önemli bir gerçeği görme fırsatını veriyor(2).

Plastik Ölüm: Deniz kuşları plastik sebebiyle ölüyor!
Plastik Ölüm: Deniz kuşları plastik sebebiyle ölüyor!

Evet resimde gördüğünüz bir tür albatros ve ölüm sebebi plastikler! Yemek niyetiyle topladıkları plastik atıklar onun sindirim sistemini kapatmış ve işleyemez bir hale getirmiş sonrası ise malum kaçınılmaz son.

Büyük Pasifik Çöp Yığını

Bu bölgeyi de içine alan yer Büyük Pasifik Çöp Yığınına maruz kalıyor. Bu çöp yığının büyüklüğü ise Amerikan eyaleti olan Texas’ın iki katı olarak ifade ediliyor ki bu da neredeyse ülkemizin yarısı kadar bir alanı ifade ediyor ve çok muazzam bir manzara ortaya çıkıyor. Plastik kirliliği, plastik ölüm oluyor!

Kuzey Pasifik Akıntısı
Kuzey Pasifik Akıntısı

Amerika ve Asya kıtalarında üretilen çöpler Büyük okyanustaki akıntıya kapılarak burada yüzen devasa bir alanı işgal ediyorlar. En büyük pay ise tabikide plastiklere düşüyor. Doğada bozunmaları çok zor olduğu ve uzun yıllar aldığı için okyanusa girdikten sonra orada kalmaya ve bu yığının büyümesine katkı sağlamaya devam ediyorlar.

Plastik Ölüm: Deniz kuşları plastik atıkların pençesinde.
Plastik Ölüm: Deniz kuşları plastik atıkların pençesinde.

Plastik atıkların parçalanması iyi değil!

Plastik atıklar zamanla parçalara ayrılarak daha küçük hale geliyorlar ve bu da daha küçük canlılarında onları yiyecek olarak tüketmeleri için bir fırsat oluyor; plastiğin zararları, plastik atıklar küçüldükçe daha da küçük canlılara ulaşmasına ve deniz ekosisteminde daha büyük yaralar açmasına sebep oluyor. Midway adasında yer alan tüm kuşların, deniz kaplumbağalarının ve zooplanktonların dahil sindirim sistemlerinde plastik bulmak çokta yadırganacak bir durum olmaktan çıkmış.

Plastik atıklar deniz kuşları başta olmak üzere, deniz canlılarını tehdit ediyor.
Plastik atıklar deniz kuşları başta olmak üzere, deniz canlılarını tehdit ediyor.

Sindirim sisteminde geçen plastikler bu şekilde yemek zincirine de adım atmış oluyorlar ve yapılarında bulunan son derece zararlı olan PCB gibi maddeleri de bu zincirde taşınmasını sağlamış oluyorlar. Ve tabiki de bu deniz canlılarını tüketen yine insanoğlu oluyor. Chris Jordan ve ekibinin Midway’de çektiği bir çok fotoya buradan ve Journey to Midway adresinden de detaylı bilgi ve görüntülere de ulaşabilirsiniz.

Cynthia Vanderlip
Cynthia Vanderlip ve ekibinin Kure Mercan adası civarında buldukları yeni ölmüş albatrosta bize bu büyük tehlikenin büyük okyanusta her yerde olabileceğinin bir göstergesi. Aslında tüm Dünya aynı tehlike ile yüz yüze! Midesi açılan ve karşılaşılan ürkütücü manzara yine aynı. Plastiğin zararları ortada!
Plastik atıklar yüzünden ölmüş bir kuş!
Plastik atıklar yüzünden ölmüş bir kuş! Plastiğin Zararları işte tam da bu!

Görülüyor ki çöpünü toplamayı beceremeyen insanoğlu diğer canlılara yine büyük zararlar vermeye devam ediyor. Sağlığa zararı çok fazla olan plastiklerin üretilmesi ve tüketilmesinin önüne geçilememesi direk yada dolaylı olarak insanlar büyük zararlar vermekle kalmıyor doğada ki dengeyi bozmaya devam ediyor(4).

306 parça plastik
Tam tamına 306 parça plastik çıkmış albatrosun midesinden.

Plastiğin zararları son bulsun diye kullanmayı bırakabileceğiniz plastik malzemeler

  1. Plastik alışveriş torbaları: alışverişe giderken yeniden kullanılabilir bir çanta taşıyabilirsiniz; alışveriş filesi yada bez çanta olabilir.
  2. Plastik pipet: içeceğinizi yudumlayarak içebilirsiniz.
  3. Plastik diş fırçaları: bambu yada ağaç malzemeden bir diş fırçası kullanabilirsiniz.
  4. Şişelenmiş su: musluktan direk veya arıtarak içebilir veya tekrar kullanabileceğiniz bir şişeyi yanınızda taşıyarak tek kullanımlık plastik pet şişelerden kurtulabilirsiniz.
  5. Jilet: Tek kullanımlık jilet kullanmayı bırakın ve tıraş bıçağı kullanın.
  6. Kahve bardakları: tekrar kullanılabilir bir bardak alın
  7. Plastik çatal bıçak takımı: yeniden kullanılabilir, metal çatal ve bıçak alın. (5)

Plastik kaynaklı kirlilik ile alakalı daha çok okumak isterseniz:

  • Plastik atıkların pençesindeki deniz canlıları: National Geographic dergisi, dünyanın dört bir yanındaki deniz, okyanus, nehir ve kıyı bölgelerinde biriken plastik atıkların doğal yaşamı nasıl tehdit ettiğini gösteren bir fotoğraf seçkisi yayınladı.

Plastiğin Çevreye ve Canlılara Zararları Nelerdir? Plastik Kirliliği Nedir?” hakkında 20 yorum

  1. Geri izleme: Tweets that mention Çevre Bilinci Platformu - Çevreciyiz ve Doğayı Çok Seviyoruz! » Plastik Ölüm -- Topsy.com

  2. zeki adikalan

    Maalesef doğaya olan sorumluluğumuzu yerine getirememenin üzüntüsü içindeyim.Yaşadığınız yeri şöyle bi gözlemleyin insanların yediği veya içtiği bir ardığı çöp yerine yere atmalarına üzülerek bakmaktan ve uyarmaktan bıktım desem inanırmısınız. Önce eğitim diyordum fakat eğitimle değilmiş bu çünkü lise ve üniversite öğrencisi bunları yapanlar çoğunlukta olunca beni daha çok üzdü.Bunun için eğitimi ya veremiyoruz yada ana babasından mı kaylanıyor bilemiyorum ama şunu biliyorum ki eğitimi ana okulundan itibaren verilirse belki önüne geçebiliriz.

  3. Geri izleme: » Alışveriş çantalarını yiyen tırtılın, plastik sorununa çözüm yolu sağlıyor | Çevre Bilinci Platformu - Çevreciyiz ve Doğayı Çok Seviyoruz! |

  4. Ali Bulut

    Merhaba doğaya ne kadar zarar verdigini anlatmanız gerçekten çok iyi özetlemissiniz.

  5. Geri izleme: » Yeraltı Suları Mikro Plastiklerle Kirlendi! | Çevre Bilinci - Çevreci, Doğa Sever ve Yeşil Platform |

  6. Geri izleme: Çevre Haberleri - Çevre Bilinci - Çevreci, Doğa Sever ve Yeşil Platform | Çevre Bilinci – Çevreci, Doğa Sever ve Yeşil Platform |

  7. Geri izleme: Plastik Şişelerden Yüzen Ada! - Çevre Bilinci - Çevreci, Doğa Sever ve Yeşil Platform | Çevre Bilinci – Çevreci, Doğa Sever ve Yeşil Platform |

  8. Geri izleme: Okyanuslarımız İçin En Büyük 5 Tehdit - Çevre Bilinci - Çevreci, Doğa Sever ve Yeşil Platform | Çevre Bilinci – Çevreci, Doğa Sever ve Yeşil Platform |

  9. Geri izleme: 40 kg Plastik Yutan Balina Açlıktan Öldü! - Çevre Bilinci - Çevreci, Doğa Sever ve Yeşil Platform

  10. Geri izleme: Geri Dönüşüm Projeleri - Çevre Bilinci - Çevreci, Doğa Sever ve Yeşil Platform

  11. Geri izleme: Avrupa Parlamentosu Tek Kullanımlık plastiklerin yasaklanmasını onayladı - Çevre Bilinci - Çevreci, Doğa Sever ve Yeşil Platform

  12. Geri izleme: Geri Dönüşüm Fikirleri

  13. Geri izleme: Plastik Kirliliği Bitirmek için Mükemmel Fikirler!

  14. Geri izleme: Sıfır Atık Nedir? Neden Önemlidir?

  15. Geri izleme: Çevre Bilinci

  16. Geri izleme: Mikroplastik Kar! Kuzey Kutbuna Yağan Karda Mikroplastik Var!

  17. Geri izleme: Geri Dönüşüm Nedir ve Nasıl Yapılır? Faydaları Nelerdir?

  18. Geri izleme: Okyanuslar ve Plastik İlişkisi! Plastiklerin % 90'ı Sadece 10 Nehirden

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir