Okyanuslar, dünya yüzeyinin % 70’ini kaplar ve sağlıklı bir gezegen için sağlıklı okyanuslara ihtiyacımız var. Fakat insanoğluna teşekkür etmek lazım, çünkü yine de tehdit altındalar. Okyanuslar ve aslında deniz ve göllerinde kısmen karşılaştığı en büyük zorluklardan beş tanesi ve bu sorunları çözmek için yapılabilecekler şu şekilde sıralanabilir.

Küresel Isınma

İklim değişikliği, deniz sağlığı için en büyük tehdit olarak karşımıza çıkıyor. Küresel ısınma sayesinde okyanuslar daha sıcak hale geldi, asitlenme arttı ve çözünmüş oksijen seviyeleri azalarak su canlılarının nefes alması zorlaştı. Bir akvaryumdaki balığı düşünün; akvaryum ısısını yükseltir, suya asit damlatır ve oksijen pompasını çıkarırsak ne kadar zayıf ve çaresiz kalacağını hayal edin. Bu yavaş gerçekleşen ama küresel ısınmanın kesin olarak okyanus, deniz ve göllerimize küresel ısınma eliyle yaptığımız kötü bir şey.

Her birimiz kendi karbon ayak izimizi azaltabiliriz; yediklerimize ve nasıl seyahat ettiğimize dikkat eder ve akıllıca seçimler yaparsak iklim değişikliğini yavaşlatabiliriz. Örneğin bir biftek ve karides yemeğinin karbon maliyeti, İstanbul’dan Antalya’ya kadar düşük emisyonlu bir otomobilde araba kullanmaktan daha yüksek olabilir. Bu gibi seçimleri yapmak bizim elimizde.

Plastik Kirliliği

Okyanuslarda beş trilyondan fazla plastik materyal plastik kirliliğe sebep olmaktadır. Pasifik Okyanusunda bu plastiklerden kaynaklı oluşmuş olan Büyük Pasifik Çöp Yığını vardır ve büyümeye de devam etmektedir. Okyanustan aldığımız her ton balığı için, yerine iki kilo plastik koyuyoruz. Plastik kirliliğini azaltmak için cesur ve kararlı müdahalelere acilen ihtiyaç duyulmaktadır. Çatal-bıçak takımı ve yemek kapları gibi tek kullanımlık plastikleri reddederek hepimiz plastik atık üretmeme konusunda yardımcı olabiliriz. Bu gibi küçük girişimler ve çabalar aslında değerli birer başlangıç ve gelecek için önemli bir adım olacaktır. Ülkemiz de ortaya çıkan “Sıfır Atık” yaklaşımı ve plastik poşetlerin ücretli olması plastiklerden kaynaklı kirliliğe karşı alınmış önemli birer önlem ve harekettir.

Sürdürülebilir Deniz Ürünleri

Küresel balık stoklarının neredeyse üçte biri fazla avlanmaktadır. Mavi yüzgeçli orkinos gibi bir zamanlar son derece bol olan balıklar artık daha fazla tehlike altında kalmıştır. Yasa dışı, bildirilmemiş ve düzenlenmemiş balıkçılık, küresel ekonomiye çok yüksek maliyetlere sebep olmaktadır. Birçok alanda restoranlar ve deniz ürünleri pazarları, bir gergedanın veya bir pandaya karşı su altı eşdeğeri olan nesli tükenmekte olan deniz ürünleri türlerine hizmet etmektedir. Nesli tükenmekte olan türlerden uzak durmalıyız ve bunların yerine sürdürülebilir ve sağlıklı deniz ürünleri seçeneklerini tercih etmeliyiz.

Deniz Koruma Alanları

Karada milli parkların ve korunan alanların, ayılar, geyikler, gergedanlar ve filler gibi vahşi yaşamın gelişmesine yardımcı olduğunu biliyoruz. Aynısı su altı korumalı alanlar için de geçerlidir. Köpek balıkları, yunuslar ve mercanlar dahil olmak üzere ekolojik açıdan önemli deniz canlılarının korunmasına ek olarak, okyanusta korunan alanlar, balıkçılık için bir tasarruf alanı olarak kullanılabilir. Bu tür alanların içindeki balıklar büyür ve daha çok yavru oluştururlar. Bunlar daha sonra korunan alanın sınırlarının dışına taşar ve parka yaptıkları yatırımın geri dönüşü olarak balıkçılık endüstrisi tarafından avlanarak değerlendirilir.

Balıkçılık Sübvansiyonları

Deniz ürünleri ve özellikle balık milyonlarca insanın ana besin maddesi olmakla beraber çok büyük baskı altındalar; yüzlece noktada balıkçılık bitti ve çok daha fazlası da çok uzakta değil. Sürdürülebilir balıkçılık yapılması çok büyük önem arz ediyor.

Her yıl, hükümetler çoğunlukla doğrudan aşırı avlanmayı hızlandıran balıkçılık sübvansiyonları için milyarca dolar harcıyor. Sübvansiyonlar balıkçılık filolarında aşırı kapasiteye yol açmakta ve gemilerin daha uzun süre balık tutmasını zorlaştırmaktadır. Örneğin, balıkların uluslararası olarak paylaşılan bir kaynak olduğu açık denizlerde balık avının büyük bir kısmı, balıkçılık sübvansiyonları olmadan büyük olasılıkla kârsız olacaktır. Ulusal liderlerimizden sübvansiyonları sona erdirmek için bir anlaşmaya varmaları ve küresel okyanuslarımızdaki balık ve balıkçılar için sağlıklı bir geleceği teşvik etmemiz gerekir.

Kaynak: Here are 5 of the biggest threats to our oceans, and how we can solve them –