Kestane Ağacı

Kestane ağacı meyvesi olan kestane, özellikle sonbahar ve kış aylarının vazgeçilmez lezzetidir. Kestaneyi sevmeyen yok gibidir; hele ki sobada pişirilip yanında çay içildiği zaman, farklı bir leyif verir. Kestane, kaynatılır, kavrulur, kurutulur veya reçel veya un şekline getirilerek kullanılabilir; pişirilmeden de yenilebilen kestaneden kestane şekeri de yapılmaktadır. Aynı zamanda mükemmel vitamin ve mineral kaynağıdır (manganez, molibden, bakır ve magnezyum gibi). Gıda olarak tüketilmesinin yanında kestanenin faydaları çoktur. Bu sebeplerle kestane nasıl yapılır ve kestane nasıl yetişir bilmek lazım. Bu değerli orman varlığımız ancak bu şekilde korunabilir ve gelecek nesillere aktarılabilir.

Kestane Ağacı Özellikleri

Kestane ağacı, kayıngiller ailesinden Kuzey Yarımküre’nin ılıman bölgelerine özgü, yeşil dikenli tabakasının içerisinde genellikle iki veya üç yenilebilir kestane içerir. Kestane ağacı, yaprak döken ağaçların Castanea türünün bir meyvesidir; Castanea sativa, Anadolu Kestanesi olarak adlandırılır. Bu meyve, Asya’da (özellikle Çin ve Kore) yaygındır.

Bir kestane ağacı genellikle uzun, kabuklu kabuğu ve mızrak şeklinde yapraklara sahiptir. Erkek çiçeklerin çoğu uzun ve yüzlerce püskül benzeri bir yapı içerir; dişi çiçekler ise tek tek veya erkek çiçeklerin dibinde kümelenirler.

Kestanenin Faydaları

Kestane, meyve grubunun bir parçasıdır ve bazı kişiler onları kuru meyve olarak sınıflandırır. Bununla birlikte, yemişlere (ceviz, fındık, badem vb.) Kıyasla, bunlar düşük yağ içeriğine sahiptir. Kestaneler, tahıllarınkine benzer bazı beslenme özelliklerine sahiptir. Gluten içermemelerine rağmen, özellikle nişasta olmak üzere yüksek miktarda şeker içerirler. Kestane, lif ve potasyum, fosfor gibi mineral tuzları ve az miktarda demirden zengindir. Son olarak, B2 ve E vitaminlerini içerirler.

1 – Sindirim sistemini düzenler: Kestane, kolesterol seviyesini düşürür ve kan şekeri seviyesini dengeler. Ayrıca kabızlık riskini ve divertiküloz gibi bağırsak komplikasyonlarını azaltır.

2 – Beyin fonksiyonlarını iyileştirir: Sağlıklı cildi destekleyen, kırmızı kan hücreleri üreten ve beyin fonksiyonlarını iyileştiren yağda çözünen B vitaminleri içerir.

3 – Enerjinizi arttırır: Kısa ve uzun vadeli enerji için gerekli olan yüksek miktarda karbonhidrat içerir. Düşük ham yağ içeriği, bu yağdaki yüksek çoklu doymamış yağ asitleri ile birlikte kestaneyi çok sağlıklı bir gıda yapar. Serbest şekerler ve yüksek nişasta içeriği, kestaneleri enerji açısından değerli bir gıda mahsulü haline getirir.

4 – Daha güçlü kemikler: Kemik gücünü artıran ve bağışıklık sistemini güçlendiren, iz mineral olan bakır içerir.

5 – Hastalık riskini azaltır: Kestane, vücuttaki serbest radikallerle savaşan ve kalp hastalığı ve kanser riskini azaltan bir eser mineral olan manganez içerir. Aynı zamanda yaşlanma sürecinde önemli bir rol oynar ve kanın pıhtılaşmasının önlenmesine yardımcı olur.

6 – Gluten içermez: Kestaneler, ince bağırsağı rahatsız eden bir hastalık olan çölyak hastalığı olan hastalar için büyük yarar sağlar. Kestane meyveleri glüten içermez ve bu nedenle, buğday / tahıl içeren gıdaların yerini almak üzere kestane ve kestane unundan elde edilen birçok yeni ürün vardır.

7 – Kilonuzu korur: Kestane içerdiği lif ve karbonhidrat yardımıyla doygunluk hissi vermektedir. Bu sayede kilonuzu korumak ve kontrol etmek için iyidir. Ancak aşırıya kaçmak farklı sağlık sorunlarını da beraberinde getirecektir.

Kestane Ağacı Nerede Yetişir?

Kestane ağacı nemli ve güneş alan bölgelerde daha çok yetişmektedir. Karadeniz bölgemiz bu şartları sağladığı için kestane ağacı bakımından tüm kıyı şeridi boyunca elverişli sayılabilir. Bunun yanında, Aydın, Çanakkale ve Mersin gibi illerimizde de kestane yetişmektedir.

Kestane Ağacı Nasıl Yetiştirilir?

Kestane ağacı ağırlıklı olarak ormanlarda kendiliğinden yetişmekle beraber, aşılı olarak kurulan bahçelerde mevcuttur. Kestane yetiştiriciliği yapmak için öncelikli olarak çimlendirme ile fidanlarını yetiştirmek ve bunları uygun şekilde bahçeye dikmek gerekiyor. Eğer aşılı olsun isterseniz, istediğiniz kestane türünü fidanlara aşılayarak bahçenizi oluşturabilirsiniz.

Kestane Nasıl Çimlendirilir?

Kestane tohumu/meyvesi kışlama sonrası ancak çimlenebilir. Yani soğukta en 3 ay kadar beklemesi gerekmektedir. Siz bunu evinizde de kolaylıkla yapabilirsiniz. Bir çok farklı yöntem göreceksiniz araştırdığınızda; en basit şekilde sonuca ulaşacağınıza inandığımız yöntem ise aldığınız kestaneleri bir poşetin içinde buzdolabının sebze ve meyve sakladığınız kısmına koyarak bekletmenizdir.

Zamanla bir miktarı nemi kendileri oluşturmaya başlayacaktır. Bir kaç ay sonra yavaş yavaş tohumların patlayıp filiz ve kök atmaya başladıklarını göreceksiniz. Diğer bir seçenek ise eğer çimlenme olmaz ve nemlilik oluşmaz ise çok hafif nemli bir peçete içerisine kestaneleri koyarak buzdolabında bekletmeniz; bu yönteminde işe yaradığını söyleyebiliriz. Sizde farklı denemeler ile sonuca ulaşabilirsiniz. Mart ayıyla beraber ise bu çimlenmiş tohumları toprağa ekebilirsiniz.

Kestaneler artık birer fidan oldu ve onlarca yıl boyunca kestane veren birer kestane ağacı olarak varlıklarını sürdürecekleri yere dikilmeye hazırlar. Kestane fidanları dikildikten sonra kestane nasıl yetişir sorusunun ikinci aşamasına geçmiş oluyoruz. Bundan sonra fidanları büyütmek ve bir kaç yıl sonra ilk kestane çiçeğinin açması ve akabinde de ilk kestanelerin ağa

Dünya Kestane Üretimi

Dünyanın önde kestane üreticilerinden birisi olan Türkiye, Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) tarafından açıklanan verilere göre, 2018 yılında 63500 tonluk (% 2.7) üretimi ile Çin ve Bolivya’nın ardından 3. sırada yer almaktadır. Kestane üretiminde Çin %84 ile açık ara lider konumda olduğu bu üründe, ülkemizin yeni çalışmaları ile bu rakamlar yukarı çekilmeye çalışılmaktadır.

Bireysel olarakta kestane üretimi için, kestane ağacı dikimi yapmamız bu noktada önemli bir açığı gidermemiz açısından önem arz etmektedir. Lütfen daha çok üretim ve daha yeşil bir Türkiye için, gelecek nesillere güzel günler sunmak için kestane vb. türden ağaçları toprakla buluşturalım.

Kaynak: The health benefits of chestnuts – Composition of European chestnut (Castanea sativa Mill.) and association with health effects: fresh and processed products – Dünya ve Türkiye’de Kestanenin Önemi ve Üretimi –