Bitki Körlüğü Nedir

“Bitki körlüğü” denilen bir fenomen, etrafımızdaki florayı küçümseme eğiliminde olduğumuz anlamına gelir. Bunun sadece çevre için değil insan sağlığı için de feci sonuçları olabilir.

En son gördüğünüz hayvan hangisi? Rengi, boyutu ve şeklini hatırlıyor musunuz? Onu diğer hayvanlardan kolayca ayırt edebilir misiniz? Şimdi de, gördüğünüz son bitki için aynı şeyleri düşünün?

Lütfen okuyunuz: Ağaçların Faydaları Nelerdir?

Zihinsel hayvan görüntüleriniz bitkilerden daha keskinse, yalnız değilsiniz. Çocuklar, bitkilerin de canlı olduğunu söyleyemeden hayvanların canlı olduğunu kabul eder. Hatırlama testleri bitki resimlerinin değil hayvan resimlerinin daha iyi hatırladıklarını göstermektedir.

Bitki Körlüğü Neden Önemlidir?

Bitki körlüğü, şaşırtıcı olmayan bir şekilde, bitkilerin yeterince fark edilmemesi ile ilgilidir. Dünyanın dört bir yanındaki bitki biyolojisi kursları baş döndürücü bir oranda kapanıyor ve bitki bilimi için kamu fonları kuruyor. Ve bitkilere daha az maruz kalmasıyla bitki körlüğü artar.

Bitki koruma çevre sağlığı için önemlidir. Fakat sonuçta insan sağlığı için de önemlidir. Bitki araştırması, zorlu gıda ürünlerinden daha etkili ilaçlara kadar birçok bilimsel buluş için kritik öneme sahiptir. Bitki kaynaklı kanser önleyici ilaçlar ve kan sulandırıcıları dahil 28.000’den fazla bitki türü tıbbi olarak kullanılır.

Bitkiler üzerinde denemeler bazı hayvan test formlarına karşı etik bir avantaj sunar: Genom düzenleme gibi alanlarda çok yönlü teknikler, üremesi ve kontrolü kolay ve ucuz olan bitkiler kullanılarak rafine edilebilir. Örneğin, biyoloji araştırmalarında önemli olan çiçekli bir bitki olan Arabidopsis’in genom dizilimi sadece bitki genetiğinde değil, genel olarak genom diziliminde bir dönüm noktası olmuştur.

Bitkilerin ne kadar önemli olduğu ortada; hayatta kalmamıza yardımcı olmalarına rağmen “bitki körlüğü” neden ortaya çıktı?

Lütfen Okuyun: Ormanların Faydaları Nelerdir?

Yeşil Görmek

İnsanların bitkilerden ziyade nesnel önemi olmayan hayvan türlerinin bile diğer hayvanlar arasından ayırt edilmesinin daha kolay olduğu bilişsel ve kültürel nedenlerle ortaya konmuştur. Bitkiler zar zor hareket ettiklerinden, birbirlerine yakın olduklarından ve sıklıkla renk bakımından benzer olduklarından, beyinlerimiz onları gruplama eğilimindedir. İnsan retinası tarafından iletilen saniyede yaklaşık 10 milyon bit görsel veri ile insan görsel sistemi, bitkiler gibi tehdit edici olmayan şeyleri filtreler ve bunları bir araya getirir.

O zaman biyo-davranışsal benzerlik tercihimiz var: bize en çok benzeyen yaratıkları fark etme eğilimindeyiz.

İnsan toplumlarında, hayvanların temelde bitkilerden daha ilginç ve görülebilir olduğu fikrini sürekli olarak pekiştiriyorlar. Hayvanları adlandırır ve insan özelliklerini belirleriz. Hayvanları sıklıkla spor takımı maskotları olarak kullanıyoruz. Ve hayvanlar arasındaki bireysel çeşitliliklere uyuyoruz: bir köpeğin kişiliği, yani bir kelebeğin benzersiz renk deseni.

Hayvanları bize benzer veya daha fazla benzer şekilde görmek empatimizi teşvik eder. Koruma kararları ile bu anahtardır. Kutup ayılarını korumak isteyip istemediğimizi hissediyoruz, çünkü kutup ayıları, gerek duyduğumuz gerekçelerin gerekçeli bir sebep listesine koyduğumuzdan değil, kalp tellerimize bağlı oldukları için.

Bitki Körlüğü Nasıl Önlenebilir?

Bitki körlüğünü azaltmanın bir anahtarı, bitkileri görme biçimimizin sıklığını ve çeşitliliğini artırmaktır. Bu daha erken başlamalı; öğrenciler bitkilerden sıkıldıklarını söylemeye başlamadan çok önce. Bitkilerle yapılan günlük etkileşimlerin en iyi strateji olduğunu söylenebilir. Yerel parklardaki ve bahçedeki bitkilerin korunması bu noktada çok önemlidir. Bu tip yerlerde biyoçeşitlilik (biyolojik çeşitlilik) ne kadar yoğun olursa bitkilerin anlaşılması ve değerinin bilinmesi de bir o kadar kolay olacaktır.

Kaynak: Why ‘plant blindness’ matters — and what you can do about it