GRUMMAN X-29: İleri Teknolojiyi Sergileyen Ters Kanatlı Uçak

GRUMMAN X-29

Havacılık tarihinin sıradışı tasarımlarından birine sahip olan iki Grumman X-29 uçağı ile, Kaliforniya’daki Edwards Hava Kuvvetleri Üssü’ndeki NASA Ames-Dryden Uçuş Araştırma Tesisi’nde (şimdi Armstrong Uçuş Araştırma Merkezi) uçuşlar gerçekleştirilmiştir. Göstericiler 1984’ten 1992’ye kadar yürütülen çok aşamalı bir program sırasında ileri kavram ve teknolojileri araştırdılar. Program, gelecekteki uçakların tasarımı ve gelişimi için mevcut olan bir mühendislik veritabanı sağladı.

1970’lerde kompozit malzemelerin piyasaya sürülmesi, yeni bir uçak yapım alanı açarak, geleneksel malzemelerden daha sağlam, ancak hafif ve muazzam aerodinamik kuvvetlere dayanabilecek sağlam uçak gövdeleri ve yapılar tasarlamayı mümkün kıldı.

GRUMMAN X-29
GRUMMAN X-29

X-29’un ince süper kritik kanadı kompozit yapıya sahipti. En son teknolojiye sahip kompozitler, kanatların biraz bükülmesine izin veren ve uçuş zarfındaki yapısal ayrışmayı ortadan kaldıran (kanatların deformasyonu veya uçuş sırasında kopması) aeroelastik davranışa izin vermektedir.

1977’de, Ohio’daki Wright-Patterson Hava Kuvvetleri Üssü’ndeki Savunma Gelişmiş Araştırma Projeleri Ajansı (DARPA) ve ABD Hava Kuvvetleri Uçuş Dinamikleri Laboratuvarı (Hava Kuvvetleri Araştırma Laboratuvarı veya AFRL), araştırmayı planlamak üzere tasarlanmış ileri süpürülmüş kanatlı (ters kanatlı) bir araştırma uçağı önerdiler. Uçağın ayrıca aşırı manevralarda daha iyi kontrol ve kaliteyi yükseltmeyi ve muhtemelen aerodinamik sürtünmeyi azaltmasının yanı sıra seyir hızlarında daha verimli uçmayı öngören çalışmaları doğrulaması amaçlandı.

Ters Kanatlar!

Uçağın ileri süpürülmüş kanatları, gövdenin üzerine iyi bir şekilde monte edildi, oysa kanatları (kontrol perdesini ayarlamak için yatay stabilizatörler) kuyruk yerine kanatların önünde duruyordu. Normalde yatay stabilizatör kanatlar kuyruk bölgesinde konumlandırılır. Kanatların ve canardların (stabilizatör kanat) karmaşık geometrileri olağanüstü manevra kabiliyeti, süpersonik performans ve hafif bir yapı sağlar. İleri süpürülmüş kanatlar üzerinde hareket eden hava, geriye doğru sürülen bir kanatta olduğu gibi kanat ucuna doğru dışa değil kanat köküne doğru yani içe doğru akma eğilimindeydi. Bu ters hava akımı kanat uçlarının ve kanatçıklarının yüksek atak açılarıyla (hava akışına göre gövdenin yönü) durmasını önledi.

Savaşçı X-29, ayrıca uçak yapımında gelişmiş kompozitlerin kullanımını da araştırmak için tasarlandı; değişken kamber kanadı yüzeyleri; benzersiz ileri süpürülmüş kanat ve ince süper kritik kanatı; fren kapakları; yakın bağlanmış stabilizatör kanatlar; ve aksi durumda dengesiz durumdaki uçağın kontrolünü sağlamak için bir bilgisayarlı uçuşla uçuş kontrol sistemi.

Araştırma sonuçları, hareketli stabilizatör kanatlarla birleştirilmiş ileri süpürülmüş kanatların yapılandırılmasının, pilotlara, karşılaştırılabilir savaş uçaklarından daha yüksek, 45 dereceye kadar saldırı açısında mükemmel kontrol tepkisi verdiğini göstermiştir. Uçuş tarihi boyunca 1984-1992 yılları arasında X-29’lar 422 araştırma görevinde uçtu. 1 No’lu uçak, programın Faz 1 bölümünde 242 uçuş; Faz 2’de 2 numaralı uçakla 120 uçuş gerçekleştirildi; takip eden “girdap kontrolü” aşamasında 60 uçuş gerçekleştirildi.

Kaynak: Grumman X-29 (NASA)Grumman X-29: The impossible fighter jet with inverted wings

GRUMMAN X-29: İleri Teknolojiyi Sergileyen Ters Kanatlı Uçak” hakkında 1 yorum

  1. Geri izleme: Uçan Arabalar Gökyüzünde! Jetgiller, Geleceğe Dönüş ve CEZERİ...

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir